
Galvaniz Rulo Sac
Galvaniz rulo sac, çelik sacların yüzeyine çinko kaplama işlemi uygulanarak elde edilen yüksek korozyon direncine sahip bir yapı malzemesidir. Üretim aşamasında saclar; yağ alma, asitleme ve yüzey temizleme işlemlerinden geçirilerek oksit ve kir tabakasından arındırılır. Temizlenen sac bandı, sürekli veya sıcak daldırma galvaniz hattına gönderilerek sıvı çinko banyosuna daldırılır. Çinko ile çelik yüzeyi arasında oluşan alaşım katmanları, hem kaplamanın sacla güçlü bir şekilde yapışmasını sağlar hem de uzun ömürlü koruma sunar. Kaplama miktarı (g/m²) ve çinko tabakasının kalınlığı, sacın maruz kalacağı atmosfer koşullarına göre kontrol edilerek 60–275 g/m² aralığında ayarlanır.
Teknik Özellikler:
-
Sac Kalınlığı: Genellikle 0,3 mm’den 3,0 mm’ye kadar standart seçenekler mevcut olmakla birlikte, 0,15–6,0 mm aralığında özel üretimler de mümkündür.
-
Kaplama Miktarı: Çinko kaplama sınıfları; G60–G90 (hafif korozyon ortamları için toplam en az 600 g/m²), G100–G210 (orta ve ağır korozyon koşulları için toplam 1000–2100 g/m²) aralığında tanımlanır.
-
Rulo Çap ve Ağırlık: İç çap genellikle 508 mm veya 610 mm; dış çap makine modeline göre değişir (1000–1800 mm). Rulo ağırlıkları 2 ila 10 ton arasında farklılık gösterir.
-
Yüzey Kalitesi: Spangle’li (çinko kristal desenleri) veya spangle’siz (ani soğutma ile kristal desenin azaltıldığı) yüzey seçenekleri bulunur. Bu sayede estetik gereksinimler ve korozyon performansı dengelenir.
Başlıca Özellikler ve Avantajlar:
-
Üstün Korozyon Direnci: Çinko kaplama, çelik yüzeyde paslanmayı geciktiren oksit ve hidroksit bariyerleri oluşturur. Kaplama üzerinde oluşan çinko oksit tabakası, mekanik hasar sonrasında bile kendiliğinden onarım özelliği taşıyarak uzun vadeli koruma sağlar.
-
Uzun Ömür: Doğru seçilmiş kaplama miktarı ve düzenli bakım talimatlarına uyulduğunda, galvaniz rulo sac 20–50 yıl arasında dayanım gösterebilir. Bu da yapısal elemanların ve ekipmanların ekonomik ömrünü uzatır.
-
Yüksek Mekanik Dayanım: Çinko-demir alaşım katmanları, sacın genel mekanik özelliklerini destekleyerek çekme, eğme ve darbelere karşı dirençli bir malzeme sunar. Özellikle taşıyıcı konstrüksiyonlarda güvenle kullanılabilir.
-
Kolay İşlenebilirlik: Presleme, bükme, kesme, delme ve kaynak işlemlerinde düşük deformasyon riskiyle yüksek işlenebilirlik sağlar. Kaynak edilebilirliği sayesinde MIG/MAG, TIG, elektrot gibi tüm kaynak yöntemleriyle uyumludur.
-
Estetik Görünüm: Parlak gümüşi – gri renge yakın yüzey yapısı, hem modern estetik gereksinimleri karşılar hem de mimari tasarımlarda tercih edilmesine olanak tanır. Ön boyalı (PPGI/PPGL) çeşitlerinde renk seçenekleri mevcuttur.
-
Ekonomik ve Çevre Dostu: İlk yatırım maliyeti ve bakım gereksinimine kıyasla uzun vadede maliyet avantajı sunar. Atık çinko ve sac parçaları geri dönüştürülebilir; galvanizleme hattında biriken çinko dumanı geri kazanılarak yeniden üretime kazandırılır.
Üretim Metotları:
-
Sıcak Daldırma Galvaniz (HDG): Sac bant, pik temizleme sonrasında doğrudan sıvı çinko banyosuna daldırılır. Bu yöntemde, çinko ve demir arasında birden fazla alaşım katmanı oluşur; katman kalınlığı, daldırma hızı ve çinko banyosunun sıcaklığı ile kontrol edilir. Genellikle daha kalın kaplamalar ve ağır hizmet uygulamaları için tercih edilir.
-
Sürekli Galvaniz (CGL): Rulo sac bant, pre-treat (yağ alma, asitleme) işlemlerinden geçerek kesintisiz biçimde çinko banyosuna girer ve sıkı toleranslı, ince kaplamalar elde edilir. Yüksek üretim hızları sayesinde özellikle otomotiv ve beyaz eşya sektöründe yaygın kullanılır.
-
Ön Boyalı Galvaniz (PPGI/PPGL): Galvaniz kaplaması tamamlanmış sacın, krom kaplama ve fosfatlama işlemleri sonrası üzerine astar ve son kat boya uygulanan versiyonudur. Mimari cephe kaplamaları, mobilya ve beyaz eşya gibi estetik gereksinimlerin önemli olduğu alanlarda tercih edilir.
-
Galvalume (Alüminyum Kaplamalı Galvaniz): Çinko-alisepeti (genellikle %55 Al, %45 Zn) kaplama kombinasyonu sunar. Çinko kaplamaya ek olarak alüminyumun sunduğu ısı yansıtıcılığı ve korozyona karşı ekstra koruma avantajı, galvalume’u zorlu iklim koşullarına özellikle deniz kenarlarına yakın alanlarda ideal kılar.
Kullanım Alanları:
-
İnşaat ve Yapı:
-
Çatı kaplamaları (sandviç panel, trapez profilleri), cephe giydirme (cephe profilleri, cephe panelleri), yağmur iniş boruları ve ızgaralar.
-
Çelik konstrüksiyon taşıyıcı kolon-kiriş sistemleri, prefabrik saha binaları, çelik çatılar ve depo çatı sistemleri.
-
-
Otomotiv ve Taşıt Sanayi:
-
Şasi parçaları, alt takım elemanları, iç gövde panelleri, tampon profilleri, kaporta destek elemanları ve amortisör montaj yataklarında korozyon direncine ihtiyaç duyan parçaların üretiminde kullanılır.
-
-
Beyaz Eşya ve Dayanıklı Tüketim Ürünleri:
-
Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın ve derin dondurucu dış kapak gövdeleri gibi ev tipi ve endüstriyel beyaz eşya üretiminde tercih edilir.
-
-
Enerji ve Altyapı:
-
Elektrik direği gövdeleri, trafo muhafazaları, güneş paneli montaj konstrüksiyonları, elektrik kablo kanalları ve dış mekan dağıtım kutuları.
-
-
Tarım, Hayvancılık ve Endüstriyel Ekipman:
-
Tarım makineleri (römork, silo fanları, tahıl taşıma bantları), süt depolama tankları, ahır profilleri, çit direkleri ve galvanizli depolama raf sistemlerinde uzun ömürlü kullanıma uygundur.
-
-
Ambalaj, Depolama ve Mobilya:
-
Galvanizli damgalı kutular, palet üstü platform elemanları, depolama raf sistemleri, ofis dolapları ve metal raf üniteleri. Ayrıca sokak aydınlatma direkleri ile dış mekan oturma banklarının iskelet elemanları için de tercih edilir.
-
Kalite Kontrol ve Standartlar:
-
TS EN 10346 / EN 10142: Avrupa standartları; galvaniz kalınlığı, boyut ve tolerans kriterlerini kapsar.
-
ASTM A653 / A653M: ABD standardı; galvaniz sacın sınıflandırılması, mekanik özellikleri ve kaplama kalitesine yönelik test metodolojilerini belirler.
-
ISO 3575 / ISO 4968: Uluslararası standartlar; galvaniz kaplama miktarı ölçümü, test yöntemleri ve sertifikasyon kriterleri hakkında rehberlik sağlar.
-
Kaplama Kalınlığı Ölçümü: XRF (X-ray fluorescence) cihazları, elektrolitik ayırma veya daldırma yöntemi ile çinko tabaka kalınlığı hassas şekilde tespit edilir.
-
Yüzey Yapışma Dayanımı: Betimlenen alaşım katmanlarının sac yüzeyine sıkı yapışma oranı, mikro sertlik testleri ve soyma (pull-off) testleri ile kontrol edilir.
-
Yüzey Görünümü ve Spangle İncelemesi: Görsel muayene ile spangle boyutu, gözeneklilik, çizik ve leke kontrolü yapılır.
-
Mekanik Özellik Testleri: Çekme deneyi, eğme dayanımı ve sertlik ölçümleriyla sacın mekanik mukavemet ve süneklik performansları doğrulanır.
Depolama, Kesim ve Montaj Önerileri:
-
Depolama Koşulları
-
Kapalı, kuru ve iyi havalandırılan ortamlarda muhafaza edilmelidir. Rulolar, tahta veya plastik çıtalar üzerinde zeminden yüksekte tutulmalı, su birikintisi ve nem temasından korunmalıdır.
-
Uzun süreli stoklamalarda, rulolar arasında uygun mesafe bırakılarak hava sirkülasyonuna izin verilmeli; yüzeyde beyaz pas (çinko karbonat) oluşumu gözlenirse kuru bezle silme veya hafif yağlama yapılmalıdır.
-
-
Kesim ve Şekillendirme
-
Guillotine (giyotin) makas, lazer veya plazma kesim gibi yöntemler tercih edilmelidir. Kesim öncesi yüzeyin temiz ve kuru olması, kenar toleranslarının korunması açısından önemlidir.
-
Bükme ve form verme işlemlerinde, düşük yüzey deformasyonu ve çatlak riskini en aza indirmek için doğru kaynak parametreleri ve kalıp yarıçapları seçilmelidir.
-
Kaynak sırasında açığa çıkan çinko dumanına karşı yeterli havalandırma ve kişisel koruyucu ekipman (gaz maskesi, gözlük) kullanılmalıdır.
-
-
Montaj ve Kullanım
-
Bağlantı elemanları (civata, somun, vida) paslanmaz çelik veya galvaniz kaplı malzemeden seçilerek galvanik korozyon riski azaltılmalıdır.
-
Kaynak edilen yüzeyler, pas önleyici astar ve boya işlemiyle ek korumaya kavuşturulabilir. Bağlantı noktalarında zamanla oluşabilecek korozyonu önlemek için, montaj sonrası kaynak çevresine ek koruyucu temel katman (primer) uygulanması önerilir.
-
Farklı metallerle doğrudan temas etmesi halinde galvanik korozyon oluşabileceğinden, bağlantı ara malzemeleri veya yalıtıcı tabakalar kullanılmalıdır.
-
Çevresel ve Ekonomik Katkılar:
-
Sürdürülebilirlik: Galvaniz rulo sac, %100 geri dönüştürülebilir özelliğe sahiptir. Hurda galvanizli saclar, Çinko Geri Kazanım Ünitelerinde eritilerek yeni üretimlerde kullanılır; böylece kaynak tüketimi ve atık miktarı azalır.
-
Enerji Etkinliği: Galvaniz hattından çıkan atık çinko dumanı toplanarak yeniden eritilir; atık su arıtma üniteleri sayesinde zararlı emisyonlar en aza indirilir.
-
Uzun Vadeli Maliyet Avantajı: İlk satın alma maliyeti, bakım ve onarım gereksiniminin azalmasıyla dengelenir. Dış mekan uygulamalarında bakım frekansı düşük olduğu için toplam sahip olma maliyeti (TCO) düşer.
Sonuç olarak, galvaniz rulo sac; üstün korozyon direnci, yüksek mekanik dayanım, işlenebilirlik avantajı ve estetik yüzey kalitesiyle inşaattan otomotive, beyaz eşyadan tarımsal ekipmanlara kadar geniş bir yelpazede güvenle kullanılabilecek bir üründür. Standartlara uygun üretim, sıkı kalite kontrol ve doğru depolama/işleme yöntemleriyle uzun ömürlü, ekonomik ve çevre dostu çözümler sunar.